«Παραβιάζει το Σύνταγμα η επιστράτευση»

Του ΚΩΣΤΑ ΧΡΥΣΟΓΟΝΟΥ*

Σύμφωνα με το άρθρο 22 παρ. 4 του Συντάγματος, επίταξη προσωπικών υπηρεσιών (ή αλλιώς πολιτική επιστράτευση, κατά την ορολογία του σχετικού ν.δ. 17/1974) επιτρέπεται μόνο σε συγκεκριμένες, περιοριστικά αναφερόμενες περιπτώσεις, όπως πόλεμος κ.ά.

Από τις περιπτώσεις αυτές η μόνη κάπως σχετική με τις κινητοποιήσεις των ιδιοκτητών βυτιοφόρων αυτοκινήτων είναι η «ανάγκη που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία» και εκείνη επικαλείται ο πρωθυπουργός στη σχετική απόφασή του.

Η διαφύλαξη της δημόσιας υγείας προϋποθέτει λογικά τον εφοδιασμό των νοσοκομείων και φαρμακείων, καθώς και τη δυνατότητα μεταφοράς των ασθενών, όχι όμως την πλήρη λειτουργία της εθνικής οικονομίας.

Συνεπώς θα δικαιολογούνταν το πολύ η επίταξη ενός περιορισμένου αριθμού (π.χ. του ενός δεκάτου) των οδηγών και των αντίστοιχων βυτιοφόρων (κατ' εφαρμογή του άρθρου 18 παρ. 3 του Συντάγματος για την επίταξη πραγμάτων), για να εξασφαλιστούν τα παραπάνω, όχι όμως του συνόλου τους.

Κατά συνέπεια η επιστράτευση που αποφάσισε ο πρωθυπουργός ξεπερνά κατά πολύ το αναγκαίο μέτρο και παραβιάζει τα άρθρα 18 παρ. 3 και 22 παρ. 4 του Συντάγματος σε συνδυασμό με την κατοχυρωμένη στο άρθρο 25 παρ. 1 του ίδιου αρχή της αναλογικότητας.

Παράλληλα παραβιάζονται έτσι οι υπ' αριθ. 29 και 105 Διεθνείς Συμβάσεις Εργασίας, για την απαγόρευση της αναγκαστικής εργασίας τις οποίες έχει κυρώσει η Ελλάδα και προκύπτει το ενδεχόμενο καταδίκης της χώρας μας από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν.

*Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Νομική Σχολή ΑΠΘ