Ανάμεσα σε τοίχους

Τι συμβαίνει όταν κλείνουν τα σχολεία;

Δανάη Λιοδάκη*

189 υπέρ, κλείνει το σχολείο. Μη σας ξεγελάει η επίφαση νομιμότητας της ψηφοφορίας, οι καταλήψεις γίνονται μετά από απόφαση μιας παρέας του σχολείου με τη συναίνεση των μαθητών που γύρω στον Οκτώβριο περιμένουν τις καθιερωμένες τους διακοπές. Η ψηφοφορία γίνεται αφού έχει μπει η αλυσίδα, το σχολείο είναι ήδη κλειστό.

Γενικότερα, η κατάληψη ενός δημοσίου κτηρίου είναι πράξη σεβαστή και αναγκαία όταν αποτελεί την έσχατη λύση σε μία σειρά κινητοποιήσεων. Όταν πριν από μία σχολική κατάληψη έχουν προηγηθεί άλλες μορφές διεκδίκησης, όπως η ενημέρωση των πολιτών για τα προβλήματα, η ψηφοφορία και η κοινή επεξεργασία των αιτημάτων, η αναζήτηση συμμαχιών, η αποχή κ.τ.λ. τότε κανείς δεν έχει τίποτα να προσάψει στους μαθητές που αποφασίζουν να κλείσουν το σχολείο τους, γιατί είναι προφανές ότι δεν είχαν άλλη επιλογή απʼ αυτήν.

Στις περισσότερες σχολικές καταλήψεις, όμως, τίποτα από τα παραπάνω δε συμβαίνει. Οι καταλήψεις έχουν γίνει μία μορφή παράδοσης ή μόδας στα σχολεία της χώρας μας και πολλοί θα το απέδιδαν στην τεμπελιά των παιδιών, θεωρώντας πως η φυγοπονία βρίσκεται στα γονίδια των Ελλήνων μαθητών. Σʼ αυτό το συμπέρασμα αβασάνιστα φτάνει κανείς δεδομένης και της στάσης των μέσων μαζικής ενημέρωσης στο θέμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, σύμφωνα με ισχυρισμό μαθητών που βρίσκονταν στην κατάληψη του σχολείου τους, δημοσιογράφοι τους συμβούλευσαν να παίξουν τάβλι γιατί «θα φαινόταν ωραίο» αλλά, φυσικά τα σχόλια στο ρεπορτάζ δεν ήταν καθόλου επαινετικά…

Ωστόσο, μία κατάληψη όσο απαλλαγμένη από πολιτική σκέψη κι αν είναι στις διαδικασίες της, είναι συνυφασμένη μʼ ένα πολιτικό μήνυμα προφανές σʼ όποιον ενδιαφέρεται να το ακούσει. Το σχολείο και πρακτικά –η ύλη καλύπτεται επαρκώς μόνο στα φροντιστήρια- και ουσιαστικά –δεν προσφέρει γενική γνώση αλλά ασύνδετες πληροφορίες που σε καμία περίπτωση δεν βοηθούν το μαθητή στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του- είναι άχρηστο για τους μαθητές του.

Πέρα απʼ αυτό όμως, παρατηρώντας μία σχολική κατάληψη βλέπει κανείς το μεγαλύτερο κενό του εκπαιδευτικού συστήματος. Βλέπουμε παιδιά που αδιαφορούν για τα μαθήματα να καθαρίζουν και να μαζεύουν, παιδιά που κάνουν συνέχεια απουσίες να περνάνε μέρες ολόκληρες στο σχολείο, παιδιά που ποτέ δεν έκαναν ομαδικές εργασίες να συνεργάζονται μέσα στην κατάληψη. Παρατηρούμε ότι οι μαθητές συμμετέχουν πιο ενεργά στην κατάληψη απʼ ότι σε οποιαδήποτε άλλη φάση της σχολικής τους ζωής, κι αυτό γιατί το σχολείο ανήκει στους μαθητές του μόνο όταν είναι κλειστό!

Το σχολείο δε θα το σεβαστούν ποτέ οι μαθητές αν δεν αρχίσουν να συμμετέχουν και οι ίδιοι στην οργάνωση και τη λειτουργία του, δε θα αναγνωρίσουν ποτέ την αξία του αν δεν ληφθεί ποτέ υπόψη η γνώμη τους. Το σχολείο αυτό που επιβάλλεται στους μαθητές δεν θα σταματήσει να κλείνει και να καταστρέφεται.

Παρόλα αυτά, τα αιτήματα των σχολικών καταλήψεων δεν εισακούονται, ούτε τα άμεσα, τα ίδια που κολλάμε πάντα έξω από την κλειστή πόρτα, ούτε τα έμμεσα φυσικά, που υποδηλώνονται από την ίδια τη φύση της κατάληψης. Τα προβλήματα πολλές φορές δεν φτάνουν καν στʼ αυτιά κάποιων, που αρνούνται να δουν πέρα απʼ τα σπασμένα κυλικεία και τους βαμμένους τοίχους, ενώ αγνοούνται επιδεικτικά από τους πολιτικούς φορείς, κι αυτό γιατί η κατάληψη δεν ενοχλεί κανέναν. Το αντίθετο μάλιστα, ένας αγώνας περιορισμένος μέσα στο σχολείο, χωρίς ουσιαστικές δράσεις στο πλαίσιό του, χωρίς συζητήσεις επί των προβλημάτων βολεύει όλους τους αναμεμειγμένους στην εκπαιδευτική διαδικασία –συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών σχολείων που βλέπουν τη λίστα των μαθητών τους να μεγαλώνει- εκτός των μαθητών.

Εμείς όμως τι κερδίζουμε τελικά από μία τέτοιου είδους σχολική κατάληψη; Κερδίζουμε λίγο χρόνο και την ευκαιρία να γνωρίσουμε καλύτερα τους συμμαθητές μας, μία ανάσα λίγο μετά το άνοιγμα του σχολείου… Την ίδια στιγμή, χάνουμε την αξιοπιστία μας και στερούμε την ευκαιρία απʼ τους ελάχιστους που δεν κάνουν φροντιστήριο να παρακολουθήσουν ακόμη και μία υποτυπώδη παράδοση του μαθήματος, ενώ τοποθετούμε τις καταλήψεις στη θέση του εκτονωτή συντηρώντας έτσι το υπάρχον σύστημα.

Συνήθως το σχολείο ανοίγει μετά από παρέμβαση κάποιου καθηγητή ή του διευθυντή του σχολείου. Την ερχόμενη χρονιά, λαμβάνοντας υπόψη τα απαράδεκτα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση για τούς εκπαιδευτικούς αμφιβάλλω αν κάποιος θα πάρει αυτήν τη απόφαση… εμείς λοιπόν καλούμαστε να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε με τα σχολεία μας. Θα τα κρατήσουμε κλειστά σε μία άγονη διαδικασία που πολλοί δεν θεωρούν καν διεκδίκηση ή θα προχωρήσουμε σε ουσιαστικές δράσεις μέσα και έξω απʼ αυτά; Όποια κι αν είναι η απόφασή μας, και όποια κι αν είναι η άποψη του καθενός στο θέμα, μέχρι τότε, ας προσπαθήσουμε όλοι να θέτουμε στον εαυτό μας και στους άλλους την ερώτηση «γιατί κάνουν τα παιδιά καταλήψεις;» και να διαδίδουμε το κοινό αίτημα όλων των σχολικών καταλήψεων: να αλλάξουν τα σχολεία.



* Η Δανάη Λιοδάκη είναι μαθήτρια

ΠΗΓΗ: Η ΑΥΓΗ